Vlaamse Vereniging voor Algemene en Vergelijkende Literatuurwetenschap

Niet-religieuze mystiek in de moderne letteren: een literatuurhistorisch en een literatuurwetenschappelijk perspectief

Dit referaat betreft het fenomeen van de niet-religieuze of natuurlijke mystiek in de twintigste-eeuwse (Franse) literatuur (Georges Bataille, Eugène Ionesco, Yves Bonnefoy, Philippe Jaccottet e.a.) en literair geïnspireerde filosofie (Albert Camus, Jean Grenier, Jean-Paul Sartre, Emil Cioran, Clément Rosset e.a.). Eerst wordt getoond dat dit veel voorkomend fenomeen, gesitueerd in de literatuurgeschiedenis, een betekenis krijgt in het kader van een theorie van de moderniteit (Marcel Gauchet, Peter Sloterdijk e.a.) die de transformaties van de geïnstitutionaliseerde religies in rekening neemt. Vervolgens wordt aandacht besteed aan teksten waarin een schrijver het relaas doet van een niet-religieuze mystieke ervaring (ofwel deze ervaring toeschrijft aan een personage). Onderzocht wordt in hoeverre de leesmethoden gebruikt bij de analyse van religieuze teksten, i.b. het bekeringsverhaal en teksten uit de religieuze mystieke traditie, vruchtbaar kunnen worden gemaakt voor de narratieve, thematische en stilistische analyse van dergelijke niet-religieuze teksten, en in hoeverre men hierdoor tot een beter begrip komt van hun specificiteit.

Bio

Daniel Acke doceert Franse letterkunde en cultuur evenals Franse filosofie aan de Vrije Universiteit Brussel. Zijn onderzoek over de 18e eeuw betreft de traditie van de Franse moralisten. Hij publiceerde kritische uitgaven van Charles-Joseph de Ligne (o.a. Caractères et portraits, Paris, Honoré Champion, 2003) en is medeverantwoordelijk voor de lopende publicatie van het werk van Vauvenargues bij dezelfde uitgever. Voor wat de 20e eeuw betreft, bereidt hij, in het verlengde van vroeger onderzoek over Yves Bonnefoy (Yves Bonnefoy essayiste, Rodopi, 1999), een studie over niet-religieuze mystiek in de Franse literatuur van de 20e eeuw. Hij is ten slotte geïnteresseerd in moderne stadsliteratuur en was editor, samen met Elisabeth Bekers van Brussel schrijven/ Ecrire Bruxelles. De Stad als inspiratiebron sinds de 19de eeuw. La ville comme source d’inspiration depuis le XIXe siècle, Urban notebooks/ Stadsschriften/Cahiers urbains, VUBPress, 1916.