Vlaamse Vereniging voor Algemene en Vergelijkende Literatuurwetenschap

Het jaarlijkse VAL-symposium bestaat per definitie uit twee componenten. Enerzijds organiseren we de plenaire sessies met keynotelezingen en een paneldebat, waarbij wordt ingegaan op een vooraf bepaald thema – dit jaar zal dit onderwerp “Digitale literatuur, AI en literatuurwetenschap” zijn (zie onder).

Anderzijds krijgen literatuurwetenschappers in Vlaanderen (of naburige regio’s en landen) in de loop van de namiddag de kans om hun eigen onderzoek in parallelle sessies te presenteren. Hierbij wil de VAL in de eerste plaats een plek creëren waar doctorandi en postdoctorale onderzoekers inzichten en bevindingen uit hun onderzoek komen delen. Voor dit deel in de namiddag streven we ernaar om één of twee sessies te laten aansluiten bij het thema van de dag maar organiseren we graag ook één of twee sessies die zonder inhoudelijke beperking een inkijk geven in lopend onderzoek rondom letterkundige onderwerpen, waarbij de voorgestelde onderwerpen met andere woorden vrij zijn.

Voor dit namiddagdeel verwelkomen we abstracts (max. 1 pagina) voor presentaties van 20 minuten tegen 22.09.2023, te sturen naar de organisatoren van het symposium, Thomas Ernst en Leonore Nassen, op valstudiedag2023@uantwerpen.be. U ontvangt dan een terugkoppeling binnen een week.

We doen met name een warme oproep aan alle predocs en postdocs die zich nog in een relatief vroeg stadium van hun onderzoek bevinden maar graag extra feedback vanuit het bredere veld ontvangen en hun professionele netwerk in het Vlaamse landschap willen uitbreiden. Bijdragen zijn mogelijk in het Nederlands, Engels, Frans of Duits. Alle bijdragen komen in aanmerking voor publicatie achteraf in het peer-reviewed Cahier voor Literatuurwetenschap (CLW), dat vanaf 2024 elektronisch en in open access zal verschijnen.

Het VAL-symposium wordt jaarlijks georganiseerd door de literatuurafdelingen van de KU Leuven, VUB, UGent en UAntwerpen. Het roteert tussen de deelnemende instellingen en krijgt praktische en logistieke ondersteuning van de onthaalinstelling. Dit jaar wordt het voor het eerst ook financieel ondersteund door de Vlaamse Interuniversitaire Raad (VLIR).

Deelname is gratis maar registratie verplicht en mogelijk tot 10 november 2023 via dit formulier.

---

De digitalisering heeft grote effecten, ook op de literatuur. Letterkundigen onderzoeken uiteenlopende ontwikkelingen van e-literatuur of digitale literatuur, zoals generatieve literatuur (bv. Code Poetry of machinepoëzie) en webliteratuur (bv. Instapoëzie of twitterature). Onderzoeksprojecten bestuderen nieuwe vormen van literaire kritiek op sociale media (bv. goodreads en #Bookstagram) of de massale productie van fanfictie (op platformen zoals fanfiction.net en fanfiktion.de). De vraag in hoeverre de mogelijkheden van artificiële intelligentie literaire en wetenschappelijke schrijfprocessen veranderd hebben en nog zullen veranderen, is zeer acuut. Daarnaast rijst de vraag welke digitale methodes onderzoekers in de letterkunde kunnen – of zelfs moeten – gebruiken om deze verschillende fenomenen op een geschikte manier te analyseren. Ook in het literatuuronderwijs is het belangrijk te bepalen welke vormen van digitale geletterdheid vandaag onontbeerlijk zijn om literaire ontwikkelingen in een digitale maatschappij te begrijpen.

De opkomst van digitale literatuur, sociale media en artificiële intelligentie heeft voor de literatuurwetenschap echter nog verder reikende gevolgen, die aan haar fundamenten raken. Wat is eigenlijk nog ‘literatuur’ op sociale media? Wat is nog ‘auteurschap’ in een wereld van artificiële intelligentie? Welke nieuwe literaire genres kunnen we in de digitale literatuur identificeren en beschrijven? Op welke manier veranderen schrijf- en receptieprocessen als deze grotendeels digitaal verlopen? Verandert hierdoor de esthetische en maatschappelijke betekenis van literaire technieken zoals de montage? Welke digitale methodes en concepten uit de Digital Humanities en Critical Code Studies helpen ons om deze fenomenen op een passende manier te onderzoeken? Welke effecten hebben zulke ontwikkelingen niet alleen op de conceptuele categorieën van de letterkunde maar ook praktisch op auteursrechten, de literaire markt, het literatuuronderwijs? Hebben we misschien zelfs een eigen subdiscipline nodig, zoals een ‘webliteratuurwetenschap’, die specifiek naar deze vragen kijkt?

Op het VAL-symposium 2023 willen we vanuit een internationaal perspectief breder en historisch naar deze ontwikkelingen kijken om op zulke vragen – met een focus op digitale literatuur enerzijds en de wisselwerking tussen artificiële intelligentie en literatuur anderzijds – als uitdagingen voor de literatuurwetenschap in Vlaanderen te reflecteren. Het debat wordt gevoed door twee internationale keynotesprekers: Astrid Ensslin (Professor of Digital Cultures and Communication, Regensburg), die vanuit de Game Studies een blik zal werpen op het onderzoek over digitale literatuur sinds 1990, en Nick Montfort (Professor of Digital Media, MIT / Bergen Center for Digital Narrative), die historisch op ontwikkelingen binnen de generatieve literatuur sinds de jaren 1950 zal ingaan. In een paneldebat met collega’s aan Vlaamse universiteiten bespreken we welke internationale impulsen uit deze disciplines de Vlaamse literatuurwetenschap al heeft opgenomen of nog zou moeten opnemen. Het is de bedoeling om, voortbouwend op deze en andere bijdragen, vervolgens een nummer van het Cahier voor Literatuurwetenschap samen te stellen. Zo’n Cahier bestaat doorgaans voor het grootste deel uit bijdragen rondom het thema van het jaarlijkse symposium maar kan daarnaast ook losse bijdragen bevatten.

Beknopte literatuurlijst

• Bronwen, Thomas; Julia Round and Astrid Ensslin (eds.; 2023): The Routledge Companion to Literary Media. New York: Routledge (at press).
• Ensslin, Astrid (2022): Pre-Web Digital Publishing and the Lore of Electronic Literature. Cambridge: C.U.P.
• Ensslin, Astrid (2014): Literary Gaming. Cambridge, MA: MIT Press.
• Ernst, Thomas (2022): #Netzliteraturwissenschaft. Ein Überblick. In: Zeitschrift für Germanistik. NF 32 (2022), H. 3, 620-630, http://doi.org/10.3726/92173_620.
• Internet. Rekto:Verso. 86 (2020). [Talrijke bijdragen over webliteratuur.]
• Marino, Mark C. (2020): Critical Code Studies. Cambridge, MA: MIT Press.
• Montfort, Nick: [explore his books, digital poems and interactive fiction via https://nickm.com/].

---

VAL-Symposium 2023: Digital Literature, AI and Literary Studies

University of Antwerp - City Campus, 17 November 2023

Organisation: Thomas Ernst en Leonore Nassen (University of Antwerp).

valstudiedag2023@uantwerpen.be.

By definition, the annual VAL symposium consists of two components. On the one hand, we organize the plenary sessions with keynote lectures and a panel debate, focusing on a pre-defined theme – this year the topic will be “Digital literature, AI and literary studies” (see below).

On the other hand, during the afternoon, literary scholars from Flanders (or neighbouring regions and countries) have the opportunity to present their own research in parallel sessions. Thus the VAL wants to create a place where primarily doctoral and postdoctoral researchers come to share insights and findings from their research. For this part in the afternoon, we aim to set up one or two sessions in line with the theme of the day but would also like to organize one or two sessions that provide insight into ongoing research around literary topics without any content restriction; in other words, the proposed topics are free.

For this afternoon session, we welcome abstracts (max. 1 page) for 20-minute presentations until September 22, 2023. Please send your abstracts and a short biographical note to the local organizers, Thomas Ernst and Leonore Nassen, via valstudiedag2023@uantwerpen.be. You will then receive feedback within a week.

In particular, we extend a warm call to all predocs and postdocs who are still at a relatively early stage of their research but would like to receive feedback from the broader field and expand their professional network in the Flemish community. Contributions are possible in Dutch, English, French or German. All contributions are eligible for publication afterwards in the peer-reviewed Cahier voor Literatuurwetenschap (CLW), which will be issued electronically and in open access starting in 2024.

The VAL symposium is organized annually by the Literary Studies Departments of KU Leuven, VUB, UGent and UAntwerpen. It rotates between the participating institutions and receives practical and logistical support from the host institution. This year, for the first time, it is also financially supported by the Flemish Interuniversity Council (VLIR).

Participation is free but registration is required and possible until November 10, 2023 using this form.

---

Digitization is having significant effects, including on literature. Literary scholars study various developments of e-literature or digital literature, such as generative literature (e.g. Code Poetry or Machine Poetry) and web literature (e.g. Instapoetry or Twitterature). Research projects examine new forms of literary criticism on social media (e.g. Goodreads and #Bookstagram) or the mass production of fanfiction (on platforms such as fanfiction.net and fanfiktion.de). The question to what extent the possibilities of artificial intelligence have already changed and will continue to change literary and academic writing processes is very acute. In addition, the question arises as to which digital methods literary researchers can – or even should – use to analyse these disparate phenomena. It is also important in literary education to determine which forms of digital literacy are indispensable today to understand literary developments in a digital society.

However, the rise of digital literature, social media and artificial intelligence has even more far-reaching implications for literary studies, affecting its fundamentals. What is still ‘literature’ on social media anyway? What is still ‘authorship’ in a world of artificial intelligence? Which new literary genres can we identify and describe in digital literature? In what ways do writing and reception processes change when they are mostly digital? Does this change the aesthetic and social significance of literary techniques such as montage? What digital methods and concepts from Digital Humanities and Critical Code Studies help us examine these phenomena appropriately? What effects do such developments have not only on the conceptual categories of literary theory but also practically on copyrights, the literary market, literary education? Do we perhaps even need our own subdiscipline, such as a ‘Web Literary Studies’, that looks specifically at these questions?

At the VAL Symposium 2023 we aim to look more broadly and historically at these developments from an international perspective to reflect on such questions – with a focus on digital literature on the one hand and the interaction between artificial intelligence and literature on the other – as challenges for literary studies in Flanders. The debate will be fuelled by two international keynote speakers: Astrid Ensslin (Professor of Digital Cultures and Communication, Regensburg), who will take a look from the perspective of Game Studies at research on digital literature since 1990, and Nick Montfort (Professor of Digital Media, MIT / Bergen Centre for Digital Narrative), who will look historically at developments within generative literature since the 1950s. In a panel debate with colleagues from various Flemish universities, we will discuss which international impulses from these disciplines Flemish literary studies has already adopted or should yet adopt. Building on these and other contributions, the intention is to subsequently put together an issue of the Cahier voor Literatuurwetenschap. Most of the time, such a Cahier will consist largely of contributions around the theme of the annual symposium though it may also contain separate contributions.

Short bibliography

• Bronwen, Thomas; Julia Round and Astrid Ensslin (eds.; 2023): The Routledge Companion to Literary Media. New York: Routledge (at press).
• Ensslin, Astrid (2022): Pre-Web Digital Publishing and the Lore of Electronic Literature. Cambridge: C.U.P.
• Ensslin, Astrid (2014): Literary Gaming. Cambridge, MA: MIT Press.
• Ernst, Thomas (2022): #Netzliteraturwissenschaft. Ein Überblick. In: Zeitschrift für Germanistik. NF 32 (2022), H. 3, 620-630, http://doi.org/10.3726/92173_620.
• Internet. Rekto:Verso. 86 (2020). [Talrijke bijdragen over webliteratuur.]
• Marino, Mark C. (2020): Critical Code Studies. Cambridge, MA: MIT Press.
• Montfort, Nick: [explore his books, digital poems and interactive fiction via https://nickm.com/].